Ορφανίδης, Θεόδωρος

(Σμύρνη 1817 – Αθήνα 1886). Έλληνας ποιητής και πανεπιστημιακός καθηγητής. Γράφοντας από νεαρή ηλικία εύκολους στίχους, φιλοδόξησε να μιμηθεί την ποίηση του Αλέξανδρου Σούτσου, χωρίς όμως να φτάσει ποτέ το πρότυπο του. Τον ίδιο σκοπό επεδίωξε και με το σατιρικό περιοδικό του Τοξότης, που εξέδωσε το 1840· στόχο του είχε τους Βαβαρούς και τους αυλοκόλακες. Εξορίστηκε για ένα διάστημα αλλά ο Κωλέττης, θέλοντας να απαλλαγεί πιο αποτελεσματικά από την ενοχλητική παρουσία του, τον έστειλε με υποτροφία στο Παρίσι, όπου σπούδασε βοτανική. Όταν επέστρεψε ανέλαβε την έδρα της βοτανικής στο πανεπιστήμιο, αλλά παράλληλα καλλιεργούσε και την ποίηση. Το μόνο αξιόλογο βιβλίο της περιόδου αυτής (και γενικά της όλης παραγωγής του) είναι το Τίρι-λίρι (1858), «ποίημα ηρωικοκωμικόν ας άσματα επτά». Ο Ο. έγινε γνωστός και ως εισηγητής στους ποιητικούς διαγωνισμούς της εποχής του. Σημαντική υπήρξε η προσφορά του Ο. στον τομέα της βοτανικής. Ήταν ο πρώτος από τους νεότερους Έλληνες που μελέτησε την ελληνική χλωρίδα, πολλά είδη της οποίας ανακάλυψε, περιέγραψε και κατέταξε για πρώτη φορά, δημιούργησε συλλογή (herbarium) αυτοφυών ελληνικών φυτών και συνέβαλε, στην ονοματολογία τους. Ως έφορος του Δημόσιου Δεντροκομείου (Βοτανικός) εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ελλάδα διάφορα καλλωπιστικά φυτά, όπως τον ευκάλυπτο (1862), τη μανδερβίλλα (1865), τον χειμώνανθο (1868), την ποϊνσέττια (1868) κ.ά., συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στη δημιουργία και επέκταση των πρώτων πυρήνων πράσινου της αναδημιουργούμενης Αθήνας. Με τις ειδικές γνώσεις και την πείρα του βοήθησε στη φύτευση του Εθνικού Κήπου. Περίφημος για τα σπάνια φυτά του ήταν ο κήπος που είχε δημιουργήσει γύρω από το αρχοντικό του, κοντά στη σημερινή είσοδο του πάρκου του Ζαππείου, από την λεωφόρο Αμαλίας. Τα άρθρα του για καλλωπιστικά φυτά στο περιοδικό Γεωπονικά, που εξέδωσε και διηύθυνε από το 1872 έως το 1876, θα μπορούσαν να δημοσιευτούν και σήμερα χωρίς σπουδαίες συμπληρώσεις. Ο Θεόδωρος Ορφανίδης συνέβαλε ουσιαστικά στη μελέτη της ελληνικής χλωρίδας.